AES67 in L-Acoustics producten

L-Acoustics heeft in zijn versterkers en audio-interfaces – waaronder de LA2Xi (vierkanaals versterker), LA7.16i (16-kanaals installatieversterker) en LC16D (MADI/AES-EBU naar netwerk audio-converter) – het AES67-protocol geïmplementeerd.

Implementatie van AES67 in L-Acoustics LA2Xi, LA7.16i en LC16D

Deze L-Acoustics versterkers/controllers ondersteunen nu naast Milan-AVB ook AES67 als audio-netwerkmodus. In de praktijk betekent dit dat de gebruiker op deze apparaten kan kiezen tussen opereren in Milan-AVB-mode (voor gebruik binnen een volledig AVB-netwerk) of in AES67-mode voor interoperabiliteit met andere systemen. Deze modi zijn wederzijds exclusief – wanneer AES67 actief is, is Milan-AVB op het apparaat uitgeschakeld (en vice versa).

• Aantal audio-kanalen: De LA7.16i versterker en de LC16D converter kunnen tot 16 afzonderlijke AES67-streams ontvangen, met maximaal 8 kanalen per stream (bij 48 kHz). Dit komt neer op maximaal 128 audiokanalen over AES67, vergelijkbaar met hun capaciteit via Milan-AVB (16 streams x 8 kanalen). De compactere LA2Xi kan één AES67-stream (max. 8 kanalen) ontvangen, wat voldoende is om zijn vier versterkerkanalen van signaal te voorzien. NB: AES67 wordt in deze apparaten bij 48 kHz sample rate gehanteerd; Milan-AVB kan bij sommige L-Acoustics units ook 96 kHz streams aan, maar voor interoperabiliteit is 48 kHz de gemeenschappelijke noemer.

• Netwerkaansluitingen en Redundancy: Alle drie de producten beschikken over dual netwerkpoorten (Primary/Secondary) die redundante audio-netwerken mogelijk maken. L-Acoustics implementeert naadloze redundantie zowel voor Milan-AVB als voor AES67-streaming. Dit betekent dat men twee gescheiden fysieke netwerken kan gebruiken (bijv. Network A en B), waarbij bij uitval van één netwerk de audio zonder onderbreking over het andere loopt. Deze redudancy is gebaseerd op de Seamless Redundancy standaard (SMPTE ST2022-7) die door AES67 wordt ondersteund, zodat zelfs in AES67-mode de hoge betrouwbaarheid behouden blijft.

• Integratie in systemen: In Milan-AVB modus communiceren deze apparaten met andere Milan-gecertificeerde hardware (bijvoorbeeld L-Acoustics P1 processor, andere versterkers of Milan-compatibele systemen van derde partijen) met gegarandeerde latency en synchronisatie. In AES67 modus kunnen ze audio uitwisselen met Dante-apparatuur, Q-LAN gebaseerde systemen (Q-SYS cores) of andere AES67-compatibele bronnen. Zo kan bijvoorbeeld een LA7.16i versterker een audiofeed direct van een Dante-console ontvangen via AES67: de Dante-bron zendt dan een AES67 multicast RTP-stream uit, die door de LA7.16i “geabonneerd” wordt en als ingangssignaal wordt gebruikt. Om dit te faciliteren heeft L-Acoustics ook Q-SYS plugins beschikbaar gesteld, zodat hun controllers in een Q-SYS omgeving gemonitord en beheerd kunnen worden wanneer ze AES67 gebruiken (Q-SYS ondersteunt AES67).

Technische voordelen in de toepassing

Dankzij AES67 kunnen deze L-Acoustics producten nu naadloos deelnemen in uiteenlopende audio-netwerken. Enkele praktische voordelen hiervan zijn:

• Interoperabiliteit met Dante-systemen: Dante is de facto standaard in veel live sound en installaties. Door AES67 te ondersteunen, kunnen LA2Xi, LA7.16i en LC16D audio uitwisselen met Dante-netwerken, zonder dat er een directe Dante-interface in de L-Acoustics hardware hoeft te zitten. AES67 is namelijk al geïntegreerd in het Dante-ecosysteem (veel Dante devices kunnen AES67-streams versturen/ontvangen). L-Acoustics bereikt hiermee het doel om compatibel te zijn “met de rest van de industrie” – bijvoorbeeld een L-Acoustics versterker kan nu audio krijgen van een Dante stagebox of mixer via het netwerk, waar men anders forse beperkingen zou hebben (zie verderop).
• Flexibiliteit voor installateurs: In installaties kunnen ontwerpers vrij kiezen welk protocol het beste past. Voor een volledig L-Acoustics ecosystem met bijvoorbeeld immersive audio (L-ISA) kan men Milan-AVB gebruiken voor gegarandeerde prestaties. Maar komt er een derde-partij apparaat bij dat geen AVB heeft, dan schakelt men de L-Acoustics units naar AES67 om deze aan te sluiten. Deze flexibiliteit voorkomt dat men extra D/A-A/D converters of aparte interface-apparaten nodig heeft. De LC16D converter speelt hier ook een rol: hij kan de interface zijn naar legacy formaten (zoals MADI of AES/EBU) zowel via Milan-AVB als via AES67. Zo’n converter maakt het mogelijk om tientallen MADI-kanalen naar een Milan-netwerk te brengen, of in AES67-mode diezelfde MADI bron te koppelen aan een Dante/AES67 netwerk – het systeem vergemakkelijkt connectiviteit van oudere audioformaten met moderne netwerken.

Redenen voor AES67 in plaats van directe Dante-ondersteuning

Gezien Dante’s populariteit vragen velen zich af waarom L-Acoustics niet simpelweg een Dante-interface inbouwde in deze producten, maar in plaats daarvan AES67 toevoegt. Hier spelen zowel filosofische als technisch-economische redenen een rol:

• Open standaard vs. gesloten ecosystemen: L-Acoustics profileert zich als voorstander van open standaarden. Het bedrijf is mede-oprichter van de Milan (Avnu) alliantie die beoogt een fabrikant-onafhankelijk protocol voor AV-netwerken te standardiseren. Dante daarentegen is een propriëtair protocol dat volledig in handen is van Audinate (het bedrijf erachter). Fabrikanten die Dante willen gebruiken moeten de Audinate hardware of firmware integreren. L-Acoustics heeft ervoor gekozen vast te houden aan open standaarden (AVB, AES67) om de controle over hun eigen implementatie te behouden en interoperabiliteit via standaarden te bereiken, in plaats van klanten aan één leverancier/ecosysteem te binden.
• Licentie- en hardwarekosten: Het integreren van Dante zou aanzienlijke licentiekosten met zich meebrengen. Audinate verlangt een royalty per apparaat (vaak per kanaal of per chip) voor het gebruik van Dante. Daarnaast vereist het toevoegen van Dante doorgaans het inbouwen van Audinate’s modules (zoals Dante Brooklyn of Ultimo chips) en het volgen van hun update-cyclus. Dit verhoogt de kostprijs en complexiteit van de units. AVB daarentegen is onderdeel van de IEEE-standaarden en royalty-vrij; hetzelfde geldt voor AES67. Door AES67 te implementeren vermijdt L-Acoustics deze extra kosten, terwijl gebruikers toch met Dante-apparatuur kunnen verbinden. Het is in wezen een kostenbesparende én strategische oplossing.
• Technische integratie en performance: Het gelijktijdig ondersteunen van native Dante én AVB in één apparaat is technisch niet triviaal. De protocollen werken verschillend (Dante IP-based, AVB layer-2 gebaseerd) en vereisen normaal aparte netwerkstack-implementaties, mogelijk zelfs aparte netwerkpoorten of processors. Dit kan invloed hebben op de gegarandeerde performance. AES67 daarentegen kan door dezelfde netwerkaansluiting en processor afgehandeld worden die ook AVB doet (met een firmware switch). L-Acoustics heeft ervoor gezorgd dat hun hardware via firmware kan schakelen tussen Milan-AVB en AES67, dit voorkomt dubbele hardware.
• Dante biedt AES67 al: Audinate zelf heeft AES67 omarmd als interoperabiliteitsoplossing binnen Dante. Veel Dante-apparatuur (zeker sinds firmware updates na 2017) kan AES67-streams uitzenden of ontvangen. Met andere woorden, Dante heeft AES67 ingebouwd als modus om met derden te praten. Voor L-Acoustics was het dus logisch om díé deur te gebruiken in plaats van een geheel nieuwe Dante-deur in te zetten. Het resultaat – audio-uitwisseling met Dante netwerken – wordt bereikt via AES67 zonder dat het product zelf “Dante Inside” hoeft te hebben. Zo kunnen hun Milan-AVB devices deelnemen in Dante-audiostreaming op een standaardmanier. Dit minimaliseert ook duplicatie van functionaliteit: Dante zou uiteindelijk toch AES67 gebruiken om met andere niet-Dante devices te praten, dus L-Acoustics springt rechtstreeks op die trein.
• Toekomstbestendigheid en breed toepassingsgebied: AES67 is niet alleen nuttig voor Dante-interoperabiliteit, maar ook relevant in broadcast en AV-over-IP in bredere zin. In de broadcastwereld is AES67 bijvoorbeeld de audiocomponent van het SMPTE 2110 standaard voor video/audio over IP. Door AES67 te ondersteunen, kunnen L-Acoustics producten potentieel ook in zulke omgevingen gebruikt worden of gekoppeld aan bijv. Ravenna- of Livewire-systemen in omroepinstallaties. Direct Dante-ondersteuning zou hen beperken tot alleen dat ecosysteem, terwijl AES67 een meer universele benadering biedt. Het past bij een strategie om in meerdere markten inzetbaar te zijn met minimale aanpassingen.